การเลือกหัวฉีดสเปรย์เกษตร: ประเภท–ขนาดหยด–แรงดัน วิธีคาลิเบรตให้แม่น ปลอดภัย และลดการฟุ้ง

ทำไม “หัวฉีด” จึงตัดสินความสำเร็จของงานพ่น

หัวฉีดกำหนด ขนาดหยด (droplet size), รูปทรงลำสเปรย์, ความสม่ำเสมอของการเคลือบใบ และ ความเสี่ยงการฟุ้งกระจาย (drift) เลือกถูก—สารถูกจุด เปียกทั่วแต่ไม่ไหลหยด ประหยัดเวลาและต้นทุน; เลือกผิด—สิ้นเปลืองสาร ผลไม่ชัด เกิดคราบหรือเผาใบ (ไฟโตท็อกซิก) และเสี่ยงต่อคน–สิ่งแวดล้อม

แนวคิดจำง่าย:

• ศัตรูพืชบนใบ/ใต้ใบ → หยดเล็กและสม่ำเสมอ เพื่อแทรกซอกใบ

• วัชพืชพื้นล่าง/ริมแปลง → หยดใหญ่ ลด drift ไม่ให้ฟุ้งโดนพืชหลัก

• ปุ๋ยทางใบ → หยดกลาง–หยาบ เคลือบสม่ำเสมอโดยไม่ไหลหยด

---

ประเภทหัวฉีดยอดนิยม (และงานที่เหมาะ)

• กรวยกลวง (Hollow Cone): ละออง ละเอียด–ละเอียดมาก กระจายรอบวง เหมาะ แมลง/เชื้อรา ที่ต้องการแทรกซอกใบ ใช้แรงดันสูงกว่าเล็กน้อยเพื่อแตกละออง

• กรวยเต็ม (Full Cone): หยด กลาง–หยาบ กระจายเต็มวง เหมาะ ปุ๋ยทางใบ/เคลือบผิว เพื่อให้เปียกสม่ำเสมอ

• พัดแบน (Flat Fan): แผ่นพัดสม่ำเสมอ เหมาะ บูมสเปรย์ในแปลง ทั้งแมลง/เชื้อรา/ปุ๋ยทางใบ เลือกมุมพัด 80–110° ให้ซ้อนทับพอดี

• พัดแบนลดฟุ้ง / Air-Induction (Venturi): หยด หยาบ–หยาบมาก ลด drift เหมาะ ยาฆ่าวัชพืช, แนวกันชน, ใกล้ชุมชน/แหล่งน้ำ

• ละอองฝอย–มิสต์ (Micro/Mist): ละออง ละเอียดมาก สำหรับ โรงเรือน/เพาะชำ/เพิ่มความชื้น (กลางแจ้งต้องระวัง drift)

• สายน้ำ/จุด (Stream/Jet): ใส่ปุ๋ยน้ำ เป็นเส้น/เป็นจุด เพื่อลดสัมผัสใบ

---

ขนาดหยด–แรงดัน–อัตราการไหล: เลือกให้ “ตรงงานจริง”

ขนาดหยด (โดยสังเขป)

• ละเอียดมาก–ละเอียด (Very Fine/Fine < ~250 µm): เข้าซอกใบเก่ง เหมาะแมลง/เชื้อรา แต่ เสี่ยง drift สูง

• กลาง–หยาบ (Medium/Coarse ~250–450 µm): สมดุลการเคลือบกับ drift เหมาะงานทั่วไป/ปุ๋ยทางใบ

• หยาบมาก–หยาบสุด (Very Coarse/Ultra Coarse > ~450 µm): ลด drift ดี เหมาะยาฆ่าวัชพืชพื้นล่าง/ริมแปลง

แรงดัน (bar)

• บูมสเปรย์ทั่วไปเริ่ม 2–3.5 bar

• กรวยกลวง/มิสต์อาจต้องสูงกว่าเพื่อแตกละออง

• Air-induction มักทำงานดีในช่วง 2–4 bar ได้หยดใหญ่สม่ำเสมอ

อัตราการไหล (L/นาที)

• ดูสเปคหัวฉีดที่แรงดันอ้างอิง (เช่น 3 bar)

• สีหัวฉีดตามมาตรฐาน (ISO color) บอก อัตราการไหลมาตรฐาน ช่วยเทียบต่างแบรนด์ได้ใกล้เคียง (ตรวจตารางผู้ผลิตประกอบ)

---

วัสดุหัวฉีดและความทนทาน

• โพลีเมอร์คุณภาพ: เบา คุ้มราคา เหมาะงานทั่วไป

• สเตนเลส/ทองเหลือง: แข็งแรง ทนกัดกร่อน/อุณหภูมิ

• เซรามิก: ทนสึกยอดเยี่ยม เหมาะพ่นสารที่มีอนุภาค/ใช้งานหนักระยะยาว

---

วิธีเลือกให้ตรงแต่ละงาน (สูตรตัดสินใจเร็ว)

1. ยาฆ่าแมลง/เชื้อรา: เลือก กรวยกลวง/มิสต์ → หยดเล็ก (F–VF) → เพิ่มแรงดันเล็กน้อย → ลดความเร็วเดินเพื่อให้สารเกาะใบดีขึ้น

2. ยาฆ่าวัชพืช: เลือก พัดแบนลด drift / Air-induction → หยดใหญ่ (C–VC) → ปรับแรงดันลงเล็กน้อย → เว้นแนวกันชน

3. ปุ๋ยทางใบ: เลือก กรวยเต็ม/พัดแบน → หยดกลาง–หยาบ → เคลือบทั่วแต่ไม่ไหลหยด

4. โรงเรือน/เพาะชำ: เลือก มิสต์/ไมโคร → เน้นละอองละเอียด → คุมลม/ความชื้น

5. ไม้ผล/พุ่มหนา: ผสมหลายชนิด กรวยเต็ม/กรวยกลวง และหัวหมุนหลายทิศ เพื่อเข้าทรงพุ่ม

---

ขั้นตอนคาลิเบรต (Calibration) ให้ปริมาณ “เป๊ะ”

1. กำหนด ปริมาณน้ำ/ไร่ ตามฉลาก (เช่น 100–200 ลิตร/ไร่)

2. ตั้ง ความเร็วเดิน/วิ่ง ให้คงที่ (เช่น 5–6 กม./ชม.)

3. เลือกหัวจากตารางผู้ผลิตให้ได้ อัตราการไหล/หัวที่แรงดัน 2–3 bar ใกล้เป้าหมาย

4. ทดสอบไหลจริง 1 นาที/หัว เปรียบเทียบสเปค คลาดเคลื่อน ไม่เกิน ±10%

5. ปรับแรงดัน/เปลี่ยนหัวจนได้ปริมาณตามสูตร

6. ตรวจ การสึกของหัว: ถ้าไหลเกินสเปค > +10% ถือว่าสึก ควรเปลี่ยนทันที (สิ้นเปลืองสารโดยไม่รู้ตัว)

---

ลดการฟุ้ง (Drift) และยกระดับความปลอดภัย

• ใช้ หัว air-induction/หยดใหญ่ เมื่อพ่นริมแปลง/ใกล้ชุมชน/แหล่งน้ำ

• ปรับเวลา หลีกเลี่ยงลมแรง/อากาศร้อนจัดเที่ยงวัน

• ตั้ง แนวกันชน (buffer) และป้ายเตือนพื้นที่พ่น

• ตรวจ pH น้ำ ตามฉลากเพื่อคงประสิทธิภาพสาร

• สวม PPE: หน้ากากกรองสาร, ถุงมือ, แว่น, เสื้อแขนยาว

• ล้างถัง–ท่อ–หัวฉีดหลังงานทุกครั้ง ป้องกันการอุดตัน/ปนเปื้อน

---

ข้อผิดพลาดที่เจอบ่อย (เลี่ยงได้ = ประหยัดทันที)

• เลือกจาก ขนาดท่อ/ราคาถูกสุด โดยไม่ดูขนาดหยด–แรงดัน–มุมพ่น

• ไม่คาลิเบรต → ปริมาณจริงเพี้ยน ทำให้ผลไม่สม่ำเสมอ

• ใช้ หัวละเอียด พ่นวัชพืช → drift สูง โดนพืชหลักเสียหาย

• พ่นลมแรง–ร้อนจัด → ระเหยก่อนถึงเป้าหมาย ใช้สารมากแต่ไม่คุ้มผล

• น้ำกระด้าง/กรองไม่พอ → หัวตันเร็ว สเปรย์เบี้ยว

หัวฉีดสเปรย์เกษตร, spray nozzle agriculture, hollow cone, full cone, flat fan, air induction nozzle, droplet size microns, ลด drift, มุมพ่น 110°, แรงดันพ่นยา 3 บาร์, ISO nozzle color, อัตราการไหล L/นาที, calibration sprayer, pH น้ำ, PPE เกษตร, buffer zone, greenhouse misting, foliar feeding

FAQ: คำถามที่พบบ่อย

ถาม: จะรู้ได้อย่างไรว่าหัวฉีด “สึก” แล้ว?
ตอบ: วัดอัตราการไหล 1 นาทีเทียบสเปค หากมากกว่า +10% ให้เปลี่ยนทันที เพราะใช้สารเกินโดยไม่เพิ่มประสิทธิภาพ

ถาม: ถ้าพ่นแล้วฟุ้งโดนพืชหลัก ควรแก้อย่างไร?
ตอบ: เปลี่ยนเป็น air-induction/หยดใหญ่, ลดแรงดันเล็กน้อย, เว้น buffer, และพ่นช่วงลมอ่อน

ถาม: งานแมลง/เชื้อรา ใต้ใบชื้นไม่ทั่ว ควรใช้หัวแบบไหน?
ตอบ: กรวยกลวง/มิสต์ และเพิ่มแรงดันให้ละอองละเอียด ลดความเร็วเดิน เพื่อให้สารแทรกซอกใบ

ถาม: แรงดันเท่าไรดีสำหรับบูมสเปรย์?
ตอบ: เริ่มที่ 2–3.5 bar แล้วคาลิเบรตตามหัว/ความเร็วเดิน/สูตรยา

ถาม: น้ำบาดาลกระด้าง หัวตันไว ทำไงดี?
ตอบ: เพิ่มขั้น กรองละเอียด และพิจารณาปรับ pH/ใช้ Softener/RO ในงานที่ต้องละอองละเอียดมาก

ต้องการ หัวฉีดสเปรย์ที่ตรงงานจริง พร้อมแผนคาลิเบรตและอุปกรณ์กรองครบชุด?
ติดต่อทีม MR. THAI WATER เราช่วยคัดหัวฉีด กรวยกลวง/กรวยเต็ม/พัดแบน/ลดฟุ้ง/มิสต์, คำนวณ อัตราการไหล–แรงดัน–ความเร็วเดิน, จัด ชุดกรอง–วาล์ว–มาตรวัด และให้ ตารางคาลิเบรต สำหรับแปลงของคุณโดยเฉพาะ

• แจ้ง ชนิดพืช/ศัตรูพืช/พื้นที่ (ไร่)/เครื่องพ่น/คุณภาพน้ำ

• รับ สเปคแนะนำ + BOQ + ใบเสนอราคา พร้อมคำแนะนำภาคสนามที่ทำได้จริง